Дар яке аз шумораҳои ҳафтаномаи “Омӯзгор” дар соли равон дар мақолаи “Таснифи ҳиҷо дар забони англисӣ” мо оид ба роҳу усулҳои тасниф намудани ҳиҷо дар забони англисӣ сухан ронда будем.

Илова бар он қоидаву қонунҳои дар мақолаи мазкур иброзшуда қонунҳое дар забони англисӣ мавҷуданд, ки барои аз сатр ба сатр гузаронидани калима аҳамияти хоса ва ҷиддӣ доранд. Инак, тасмим гирифтем, ки вобаста ба ин мавзӯъ ибрози назар намоем:

1. Ҳангоми навиштан бояд кӯшиш намоем, ки калимаи охирини ҷумларо ба саҳифаи дигар накӯчонем ва инчунин, охирин хати сарсатр набояд ба саҳифаи дигар гузарад.

2. Аломатҳои китобат, воҳидҳои ихтисоршудаи дарозӣ, ченак, вазн, вақт набояд аз он қисмате, ки ба он тааллуқ доранд, ҷудо карда шаванд.

325 km, 689 m, 1002 cm, 10 o’clock, 95 kg, 5 o’clock etc.

3. Набояд сарҳарфҳои исми хос аз насаб ҷудо карда шаванд.

R.T.Ruslanov, Anna V.I., J.H.Fozilov, P.H.Franklin etc.

4. Исмҳои хос ҳеҷ гоҳ ба ҳиҷо тасниф карда намешаванд.

London, Panjakent, Dushan-be, Moscow, Africa etc.

5. Аз кӯчонидани қисмати номи таркибӣ канораҷӯӣ бояд намуд.

the Pacific ocean, Central Asia, South of America etc.

6. Калимаҳои мураккаби мухтасаршуда набояд аз ҳам ҷудо карда шаванд.

USA, UNO, RCO, FMB, MP3, GB, UK, BBC, CIAO etc.

7. Калимаҳое, ки аз як ҳиҷо иборатанд, ба сатри дигар гузаронида намешаванд.

lake, bake, give, phone, joke, glue, key, light, time etc.

8. Бандаки “-s,-es” дар замони ҳозираи номуайн,  ки ба шахси сеюми танҳо хос аст, инчунин, дар шакли ҷамъи исмҳо (ҳиҷои навро ба вуҷуд орад ҳам) ба сатри дигар кӯчонида намешавад.      

tells, speaks, works, goes, watches, books, games etc.

9. Агар ҳарфҳо якҷоя шуда як овозро ташкил диҳанд, ҳангоми таснифот аз ҳам ҷудо навишта намешаванд:

au-dio, a-udio, back-ward, bac-kward, co-lour, colo-ur, etc.

Кӯчониш дар ҳолатҳои зерин имконпазир аст:

1. Ҳамсадоҳои дучандшуда тақсим карда мешаванд.

stip-ple, ap-ple, sup-plant, sup-ple, mid-dle, rid-dle  etc.

2. Пешванду пасвандҳо аз решаи калима ҷудо карда мешаванд.

dis-like, mis-fortune, un-done, acknowledge-ment   etc.

3. Вожаҳои мураккаб ба қисматҳои таркибӣ ҷудо карда мешаванд:

some-times, there-fore, other-wise, like-wise     etc.

4. Пасвандҳои дараҷаҳои қиёсӣ ва олии сифат аз сатр ба сатр гузаронида мешаванд:

small-er, tall-est, nic-er, long-est, fatt-er, fatt-est    etc. 

5. Пасванди “-ing” сифати феълӣ ва герундия аз сатр ба сатр гузаронида мешавад:

go-ing, play-ing, writ-ing, fly-ing, work-ing    etc.

Ш.ҚАҲҲОРОВ,

аспиранти ДДХ

ба номи Б. Ғафуров,

 омӯзгори забони англисӣ