Саидмуроди  Хоҷазод  соли  1993,  пас  аз  хатми  факултаи филологияи тоҷики Донишгоҳи  миллии Тоҷикистон ба  Хонаи  радио  омад  ва  фаъолияти  рўзноманигории  худро ба  ҳайси  муҳаррири  хурд  оғоз намуд.  Сипас,  зина ба  зина  сабзида, ба  мақоми муҳаррири варзида,  котиби  масъул  ва  муовини  аввали  директори  радиои Тоҷикистон расид.

Барномаҳое, ки  рўзноманигори  ҷавон  аз  ҳаёти  сиёсиву  иқтисодӣ,  иҷтимоиву  фарҳангӣ  ва  аз  гўшаву  канори  ҷумҳурӣ  омода  месохт,  аз  лиҳози  мазмуну  муҳтаво басо ҷолиб  ва  шуниданбоб  буданд. Ў  бештар  ба  суҳбати  радиоӣ таваҷҷуҳ  дошт  ва  пайваста  бо  роҳбарони  сиёсиву  давлатии  ҷумҳурӣ,  бо  аҳли  илму  адаб  ва  шахсиятҳои  маъруфи  фарҳангӣ  мусоҳибаҳои  ҷолиб  омода  менамуд. Ин  мусоҳибаҳо  муҳимтарин  масъалаҳои  мубрами  рўзро  фаро  мегирифтанд  ва  мавриди  истиқболи  гарми  шунавандагон қарор  доштанд.

Саидмуроди  Хоҷазод  аввалин  рўзноманигори  тоҷик  аст, ки  бо  Қаҳрамони  миллии  Афғонистон  Аҳмадшоҳи  Масъуд  мусоҳибаи  ҷолиби  радиоӣ  оростааст,  ки  он  дар таърихи  радиои Тоҷикистон  як  саҳифаи  дурахшонест.

Саидмуроди  Хоҷазод азм  намуд, ки  ба сифати  унвонҷў  таърихи  радио ва телевизиони  миллии  кишварро  мавриди  таҳқиқу  омўзиш  қарор  бидиҳад. Дар  баробари  таҳияи  барномаҳои  ҷорӣ  ў бо  азму  иродаи  қавӣ  ба  пажўҳиши  таърихи  радио ва  телевизиони  миллӣ  машғул  шуд. Пас  аз  заҳмати  гарони  эҷодӣ  муҳаққиқи  варзида  ва  ҷўянда  соли  2006  «Таърихи  радиои Тоҷикистон» -ро  иборат  аз  ду  қисм  ва  соли 2007 «Таърихи телевизиони Тоҷикистон»- ро ба  табъ  расонид. Ин  асарҳои  ҷомеъ  таърихи  ин расонаҳоро ҳамаҷонибаву  воқеъбинонаву холисона  бозгў  менамояд.

Хоҷазод  пас  аз  нашри  асари худ  ба  корҳои  боз  ҳам  ҷиддитар  камар  баст  ва бузургтарин  коре,  ки  соли  2009  анҷом  дод,  нашри  нахустин  «Донишномаи  радио  ва  телевизиони Тоҷикистон»  мебошад.  Ин  асари  ҳаҷман  бузург, ки  аз  900  саҳифа  иборат  аст,  дар шинохти  садҳо  нафар  чеҳраи  саршиноси  радиову  телевизиони  ҷумҳурӣ,  жанрҳои  соҳа,  истилоҳот  ва  барномаҳои  таҳиягардида нақши  муҳиме  дорад. Ниҳоят,  барои  Саидмуроди  Хоҷазод  рўзи  босаодате  фаро  расид ва  ў  соли  2009   дар  Шўрои  илмии  Донишгоҳи  миллии  Тоҷикистон  дар  мавзуи  «Радиои  «Тоҷикистон»  дар  замони  истиқлол (таърих, таҳаввули  жанр  ва  дурнамо)»  рисолаи  номзадӣ  дифоъ  намуд.

Аммо  ин ҷавони  донишварз  бо  ин  дастоварди  илмии  худ  қонеъ  нагашт  ва  пажўҳишҳои  илмии  худро  боз  ҳам  вусъати  тоза  мебахшид.  Соли  2010  оид ба  жанрҳои  радиои  «Тоҷикистон»  рисолае  мунташир  намуд,  бо  номи  «Садои  меҳр»  маҷмуаи  мақолаҳои  илмиашро  ба  табъ  расонид  ва  соли  2013  монографияи  «Садои  Меҳан» - ро  таълиф  намуд.

Саидмуроди  Хоҷазод  чун  муҳаққиқи  радио  ва  телевизиони  Тоҷикистон  перомуни мавзуъҳои  гуногуни он  зиёда  аз  сад  таълифот  анҷом  додааст, ки  ҳар яке  дорои  арзиши  баланданд.  Ва  ниҳоят,  соли 2015  дар  мавзўи   «Нақши  радиои  «Тоҷикистон» дар  ташаккули  афкори  ҷомеа дар  замони  истиқлол»  рисолаи  докторӣ дифоъ  намуд.  Муҳаққиқони  соҳа пажўҳишҳои  илмии  Хоҷазодро  хуш  пазируфта,  арзиши  баланди  онҳоро  зикр намудаанд. Аз  ҷумла,  Сангин  Гулзод – мудири  кафедраи   телевизион  ва  радиошунавонии  Донишгоҳи  миллии  Тоҷикистон  воқеъбинона  чунин зикр  намудааст: «Муҳаққиқ  Саидмуроди  Хоҷазод  дар  рисолаҳои  номзадӣ  ва  доктории  худ  таърихи  таъсиси  радио  ва  ташаккули  радиошунавонӣ  дар  Тоҷикистонро  таҳқиқ  кардааст.  Муҳаққиқ  тавонистааст, ки  нақши  радиоро  ҳамчун   воситаи  муқтадири  иттилоърасонӣ  дар  давраҳои  гуногун  нишон  диҳад,  таърихи  ташаккули  онро  дар  робита  ба  дигаргуниҳои  сиёсиву  иҷтимоии  ҷомеа  даврабандӣ  намояд. Ҳамчунин, бо  таҳлили  барномаҳои  ҷудогона  нақши  онҳоро  дар пешрафти  радио- журналистикаи  тоҷик  зикр  намуда,  ба  маҳорати  касбии  муаллифонашон  арзиш  додааст. Рисолаи  номзадии  С.Хоҷазод  аввалин  тадқиқотест, ки  ба фаъолияти  радио дар  Тоҷикистон  бахшида  шудааст.» Яъне, Саидмуроди Хоҷазод дар ин ҷода поягузори пажўҳишҳои илмӣ ба шумор меояд.

Бояд гуфт, ки таҳқиқи  илмии  радио  ва телевизиони миллӣ ҳамчун  як  самти  хеле  муҳими  ВАО  асосан  дар  солҳои  Истиқлоли    давлатии Тоҷикистон  оғоз  шуд  ва дар  ин  иртибот  пажўҳишҳои  анҷомдодаи  Саидмуроди  Хоҷазод  ҷойгоҳи  хоссае  доранд. Аз ҷумла, нахустин «Вожаномаи русӣ ба тоҷикии истилоҳоти соҳаи радио ва телевизион» ба қалами номбура мутааллиқ аст. 

Дар  радифи  асарҳои  сершумораш  ў,  инчунин,  монографияи «Садои  Меҳан»  ва  дастури «Махсусияти  жанрҳои  радиоӣ» - ро  чун  воситаи   таълим  таълиф  намуд,  ки  дорои  арзиши  баланди  илмиву  таълимӣ мебошанд. Монографияи «Садои  Меҳан» яке  аз  дастовардҳои   илмии Хоҷазод  мебошад, ки  он  ба  барномаи  «Хоки  Ватан»  бахшида  шудааст  ва  муаллиф  бори аввал дар таърихи журналистика нақши  ин барномаро  дар  таҳкими  сулҳу  ваҳдати  тоҷикон  ва  бозгашти  беш  аз  як  миллион  фирории  иҷборӣ  ниҳоят  муҳим  арзёбӣ  намудааст.

Дар  бораи  нақши ваҳдатсози барномаи  «Хоки Ватан» бисёр  навиштаанд  ва  борҳо изҳори  андеша  кардаанд.  Аммо  рисолаи  Саидмуроди  Хоҷазод  ягона  асаре  мебошад, ки  ҷанбаҳои  муҳимми ин  барномаро  мавриди  баррасӣ   қарор  дода,  нақши  онро  дар  баргардонидани  дастаҷамъонаи  фирориёни  тоҷик  бо  далелҳову  мисолҳои  зиёд баён  намудааст. Инчунин  мавқеи  онро  дар  он  айёми  тақдирсози  кишвар  ва  ҷанги  шаҳрвандӣ  ба  таври  возеҳ  муайян  намудааст. Муаллиф  ба  тарзи  нигориши  номаҳо  ва  хусусиятҳои  бадеии  онҳо  низ  таваҷҷуҳ  зоҳир  кардааст. Маҳз  бо  ташаббуси    Саидмуроди Хоҷазод  барномаи «Хоки Ватан»  берун  аз Тоҷикистон  муаррифӣ  гардида, арзиши  баланди  он  мавриди  қадршиносӣ  қарор  гирифтааст.  Ў  дар  чорчўбаи  ҳамкории  мактабҳои  олӣ  ва  муассисаҳои  илмӣ  тайи  солҳои  гуногун  оид  ба  нақши  радио  ва  телевизиони  Тоҷикистон  дар  фазои  иттилоотии  ҷаҳони  муосир  дар  литсеи  Президентии шаҳри  Истанбул  ва  дар  донишгоҳҳои  Анқара  ва  Газиантени  Туркия  курси  лексияҳо  хондааст.  Инчунин,  дар  мавзуи  «Нақши  барномаи «Хоки Ватан» дар  таҳкими  ваҳдат  ва  бозгашти  гурезагони  иҷборӣ»  дар  Донишгоҳи  давлатии  ба  номи  Казимири  Бузурги  шаҳри  Бидгошч  ва  Донишгоҳи  байналмилалии  шаҳри  Варшаваи  Полша  (Лаҳистон)  ва  Академияи  телевизион  ва  радиои  Россия  як  силсила  маърўзаҳои  ҷолиб  намудааст. 

Саидмуроди  Хоҷазод  тайи солҳои  2013- 2014 дар  факултаи  журналистика  ва  коммуникатсияи  оммавии  Донишгоҳи  ба  номи  Казимири Бузурги  шаҳри  Бидгошчи Лаҳистон  ба  сифати  коромўз  се  моҳ фаъолият  намуда,  ҳамзамон курси  «Дипломатияи  байналхалқӣ»- ро  хатм  намудааст, ки  дар  фаъолияти  минбаъдаи  ў  таъсири  самарабахш  расонидааст.

Ба  ифтихори  30-солагии  Истиқлолии  давлатии Тоҷикистон   бо номи  «Солномаҳои  Пешвои  миллат»  силсилафилмҳои  мустанад  ва  ҷолибе  омода  гардидаанд,  ки  тамоми  машаққату  душвориҳо  ва комёбиву  пирўзиҳои  Тоҷикистонро  дар  солҳои  1991 – 2021    фаро  гирифтаанд.  Муаллифони  яке  аз  филмҳои  ин силсила,  бо  номи  «Пешвои  миллат  ва  ташаккули  фазои  расонаӣ» муҳаққиқон Саидмуроди  Хоҷазод  ва    Обидҷон  Саидзода  мебошанд,  ки  дар  таҳияи  он  хеле  собитқадамона заҳмат  кашидаанд.

Чун  Саидмуроди  Хоҷазод  соҳиби  унвонҳои  илмӣ  гардид,  рў  ба  илм  овард  ва  дар  донишгоҳҳои   олӣ  ҷойгоҳи  хоси  худро  пайдо  намуд. Аз  соли  2017  инҷониб  вазифаи  мудири  кафедраи  умумидонишгоҳии забони  тоҷикии  Донишгоҳи  давлатии  омўзгории ба номи С.Айниро  бар  уҳда  дорад. Ў  барои  факултетҳои  ғайрифилологӣ  ва  донишҷўёни  хориҷии  донишгоҳ  оид  ба  забон  ва  адабиёти  тоҷик  як  силсила  дастурҳо  ва  китобҳои  таълимӣ иншо  намудааст,  ки  онҳо  дари  ганҷинаи  сухани  тоҷикиро  барои  толибилмони дохилу хориҷ  боз менамоянд.

Китобҳои  «Маҷмуи  барномаҳои  таълимии  кафедраи  методикаи  таълими  забон  ва  адабиёти  тоҷик»,  Забони тоҷикӣ» (барои  факултетҳои ғайрифилологӣ), «Забони  тоҷикӣ» (барои  навомўзони гурўҳҳои  туркманӣ) «Забони  тоҷикӣ» (барои  гурўҳҳои  туркманӣ),  «Забони  тоҷикӣ» (комплекси  таълимию методӣ) ва дастури таълимӣ- тахассусии «Забони тоҷикӣ»  барои донишандўзони  риштаи табиӣ- риёзӣ  аз  ҷумлаи  онҳоянд.

Саидмуроди Хоҷазод  дар  таълифи  «Донишномаи  Донишгоҳи  давлатии  омўзгории Тоҷикистон», ки  ба  ифтихори  90-солагии  таъсиси  он  омода  шудааст,  саҳми  боризе  дорад.

Саидмуроди Хоҷазод  чун  донишманд,  пажўҳишгар, журналист ва тарбиятгари насли наврас дорои  осори  зиёде  мебошад, ки  метавонад  бо  сари  баланд  аз  онҳо  ифтихор  намояд.  Ў  соли  2018  ба  унвони  профессорӣ  ва  соли  2020  ба унвони баланди  академики  Академияи  илмҳои  байналмилалии мактабҳои  олӣ  сазовор гардидааст. Бар  ивази  хидматҳои  содиқонааш  соли  2007  аз  дасти Пешвои миллат  медали  «Хизмати шоиста»- ро  дарёб  кардааст. Дорои  нишони  «Аълочии  телевизион  ва  радиои  Тоҷикистон»  мебошад  ва  соли  2011  ба  ҷоизаи  Иттифоқи журналистони Тоҷикистон ба  номи Абулқосим Лоҳутӣ сазовор  гардидааст. 

Раҷабалӣ  Қудратов,

Корманди  шоистаи Тоҷикистон